استفاده از عطر به هزاران سال پیش برمیگردد، زیرا نمونههایی از عطرها در مصر باستان، امپراتوری روم، بینالنهرین و امپراتوری پارس کشف شده است. عطرها برای بهداشت و پاکیزگی و همچنین در مراسم و به عنوان نمادی از اشرافیت استفاده میشدند.
در اینجا تاریخچه عطر در فرهنگهای مختلف جهان و همچنین ایجاد و کاربردهای اولیه آن را بررسی خواهیم کرد.
تاریخچه عطر در سراسر جهان
مردم در طول سالها از عطر به روشهای مختلفی استفاده کردهاند. قبل از اینکه عطر یک کالای اصلی در صنعت مد باشد، برای تمایز اشراف استفاده میشد. در بسیاری از فرهنگها، فقط طبقات بالا به محصولات معطر دسترسی داشتند زیرا گران و کمیاب بودند.
عطر چه زمانی اختراع شد؟
اولین سازنده عطر ثبت شده، یک زن شیمیدان به نام تپوتی بود. داستانهای مخترع عطر بر روی یک لوح گلی از بینالنهرین پیدا شده است که نشان میدهد عطر توسط تپوتی در جایی در هزاره دوم قبل از میلاد اختراع شده است. در طول اعصار، تمدنهای مختلف از عطرها و عطرها به روشهای جالب استفاده میکردند.
عطر در مصر باستان
عطر در جامعه عالی مصر از اهمیت بالایی برخوردار بود. در واقع، در اساطیر مصر حتی از خدای نفرتم به عنوان خدای عطر یاد شده است. او اغلب با نیلوفر آبی که یکی از مواد رایج در عطر باستانی بود، به تصویر کشیده شده است.
مصریان با تقطیر مواد طبیعی با روغنهای بدون بو، عطر میساختند. رایجترین بوها گل، چوبی و میوهای بودند. همچنین از بخور به صورت آیینی استفاده میشد و تجارت بخور و کندر نقش بزرگی در روابط بینالمللی مصر داشت.
گفته میشود که رهبران بزرگ مصری مانند ملکه کلئوپاترا و ملکه حتشبسوت از عطر برای خوشبو کردن بدن، اتاقها و حمامهای خود استفاده میکردند و حتی عطر را با خود به قبر میبردند.
عطر در ایران باستان
ایرانیان باستان نیز شیفته عطر بودند. آنها صدها سال تجارت عطر را در دست داشتند و به عنوان مخترعان عطر غیرروغنی شناخته میشوند. در دوره ساسانیان، تولید عطر و آبهای معطر بسیار رایج بود.
عطر جایگاه بالایی در جامعه اشرافی ایران داشت. پادشاهان ایرانی اغلب "عطرهای امضا" داشتند که همراهان و بستگانشان اجازه استفاده از آن را نداشتند. در واقع، داریوش بزرگ اغلب با بطریهای عطر یا بخور خود به تصویر کشیده شده است. خشایارشاه نیز با گلهای سوسن که اغلب در عطرها استفاده میشد، تصویر شده است.
ثبت شده است که تجهیزات ساخت عطر و کارگاههای ساخت عطر در ایران باستان فراوان بوده و آنها عاشق آزمایش بوها و فرآیندهای تقطیر مختلف بودند.
عطر در روم باستان
رومیان و یونانیان باستان فرآیندهای ساخت عطر خود را با دقت ثبت کردند، به همین دلیل چندین عطر یونانی-رومی امروزه در حال بازسازی هستند. یکی از این عطرها از قدیمیترین کارخانه عطر جهان است که قدمت آن به حدود 1850 قبل از میلاد مسیح میرسد.
فرقه باستانی آفرودیت، الهه عشق، از عطرها و رایحهها در معابد و مراسم عبادت خود استفاده میکرد. با این حال، عطر نه تنها برای مقاصد مذهبی استفاده میشد. این بخش بزرگی از تحول رم از یک روستای کوچک کشاورزی به یک مرکز جهانی بود.
برآورد شده است که رومیان سالانه حدود 2800 تن کندر وارداتی و 550 تن کندر استفاده میکردند. از این عطرها در حمامهای عمومی برای خوشبو کردن آب و در محصولات مراقبت از بدن مانند کرمها، روغنها و عطر برای پوست و مو استفاده میشد.
برخی از رومیها مانند پلینی بزرگ استفاده از عطر را به دلیل تجمل و اسراف محکوم کردند. با سقوط رم، چنین تجملاتی ممنوع شد و عطر برای صدها سال در اروپا محبوبیت نداشت.
عطرهای باستانی هند و چین
در حالی که اروپاییها برای مدتی رویگردان از عطر بودند، فرهنگهای دیگر به طور منظم از آنها لذت میبردند. برای مثال، عطر در قلب آیینهای مقدس تانتریک هند بود و در مراسم و معابد آنها استفاده میشد.
چینیهای باستان بسیاری از وسایل روزمره مانند جوهر و کاغذ نوشتاری را با عطر آغشته میکردند. آنها همچنین از عطر در فضاهای خاصی مانند خانهها و مکانهای عبادت استفاده میکردند.
چینیها همچنین از عطر برای ضدعفونی و پاکی استفاده میکردند زیرا معتقد بودند که عطر میتواند به پاکسازی اتاق از بیماری کمک کند. به طور کلی، آنها کمتر روی آغشته کردن بدن خود با عطر تمرکز میکردند و بیشتر روی استفاده از آن برای خوشبو کردن دنیای اطراف خود تمرکز میکردند.
در دوران سلسلههای سویی و سونگ، نجیبزادگان چینی شروع به استفاده از عطرهای شخصی کردند و مواد اولیه را از طریق جاده ابریشم وارد کردند. در سلسلههای یوان، مینگ و چینگ، استفاده از عطر در بین عموم گسترش یافت. عطرهای شرقی به شدت روی گیاهان دارویی و ادویهها تمرکز داشتند که بسیاری از آنها برای غذا و دارو نیز استفاده میشدند.
عطر در اروپا در قرون وسطی و رنسانس
در حدود قرن یازدهم میلادی، در طول جنگهای صلیبی، صلیبیون شروع به آوردن مواد و تکنیکهای ساخت عطر به اروپا کردند. آنها این مواد را از خاورمیانه و دور تهیه کردند، از جمله تکنیک تقطیر گل رز.
در طول طاعون خیارکی، پزشکان از ماسکهای پرنده مانند پر شده از گیاهان، ادویهها و روغنها برای دفع بیماری استفاده میکردند. اعتقاد به اینکه روغنهای معطر و مواد خوشبو میتوانند "بوی طاعون" را از بین ببرند، به افزایش محبوبیت استفاده از عطر در اروپا در قرون وسطی کمک کرد.
تا قرن چهاردهم میلادی، ایتالیاییها تقریباً فرآیند ساخت عطر را کامل کرده بودند و عطرهای مایع جایگزین عطرهای جامد شدند. مارکوپولو و تیمهایش بسیاری از عطرهای منحصر به فرد را از سفرهای خود آوردند که ونیز را به یک پست تجاری بزرگ عطر تبدیل کرد.
کاتارین دو مدیچی، یک ایتالیایی ثروتمند که در سال 1519 با پادشاه فرانسه ازدواج کرد، اغلب به دلیل آوردن عطر به بقیه اروپا شناخته میشود. رنه لو فلورنتین، عطارساز ایتالیایی او، یک عطر امضا از گل پرتقال و برگاموت برای او خلق کرد. نجیبزادگان دیگر مانند ملکه الیزابت مجارستان به گسترش محبوبیت عطر در سراسر اروپا کمک کردند.
در این زمان بود که عطر به یک اکسسوری مد تبدیل شد. مردان و زنان اروپایی عطر را روی بدن، لباس و کلاه گیس خود میزدند. مردم شروع به ترکیب مواد پیچیدهتر مانند عنبر، مشک و مشک مشتق شده از حیوانات کردند. از آنجایی که حمام کردن منظم هنوز یک عمل غیر محبوب بود، از این بوها برای پوشاندن بوی بدن استفاده میشد. بوی عطر مد بود زیرا به تمایز طبقات بالا کمک میکرد.
ساخت عطر و کاربردهای اولیه آن
روشهای ساخت عطر در طول زمان به شدت تغییر کرده است. از حمل مواد معطر در نوعی کیسه گرفته تا عطر مایع امروزی، ساخت و کاربردهای اولیه عطر جذاب است.
چگونه عطر در ابتدا ساخته شد؟
عطر اولیه با استفاده از مواد طبیعی مانند پوست درخت، چوب، ریشه، برگ، گل و دانه ساخته میشد. اولین شواهد ساخت عطر در مصر و بینالنهرین آغاز شد و سپس توسط ایرانیان و رومیان انتخاب شد.
این تمدنهای باستانی اغلب مواد معطر را به صورت مرهم تبدیل میکردند تا در مراسم مذهبی یا برای روغن کاری بدن استفاده کنند. مُر و کندر از درختان استخراج میشد و به بخور تبدیل میشد، در حالی که گیاهان دیگری مانند گل رز و نعناع در روغنها دم میشدند.
با گسترش مسیرهای تجاری، میتوان از انواع مختلفی از رایحهها مانند ادویهها و گیاهان عجیب و غریب استفاده کرد. این موارد اغلب در آب ساکن بودند و به محصولات آروماتراپی تبدیل میشدند.
بطریهای عطر ابتدا به عنوان ظروف ساخته شده از چوب و خاک رس شروع به کار کردند و در طول سالها به بطریهای شیشهای زیبا تبدیل شدند. از گلدانهای نقاشی شده دستی و حتی سنگهای قیمتی توخالی نیز برای حمل عطر و رایحه استفاده میشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه ساخت عطر امروز، راهنمای نحوه ساخت عطر را در سایت سیناآروما بخوانید.
کاربردهای جالب اولیه عطر
هر فرهنگ باستانی کاربردهای متفاوتی برای عطر و رایحه داشت. اکثر مردم از عطر و بخور در مراسم مذهبی استفاده میکردند، اما آنها همچنین برای خوشبو کردن حمام و بدن استفاده میشدند. عطرها حتی در بسیاری از مراسم تدفین فرهنگها، به ویژه مصریان استفاده میشد.
عطرها همچنین برای اهداف پاکسازی استفاده میشدند. چینیان باستان و اروپاییان قرون وسطی معتقد بودند که عطر هوا را تصفیه میکند و از بیماریها جلوگیری میکند. پزشکان باستان حتی از عطر برای درمان عفونت و حتی بیماریهای روانی استفاده میکردند.
از دیگر کاربردهای اولیه عطر میتوان به ضد پیری و افزایش زیبایی اشاره کرد. دستکشهای معطر پوشیده میشد و عطرها به صابونها اضافه میشد تا “بدن را پاکسازی و تقویت کنند”.
عطر در دنیای مدرن
امروزه میلیونها نفر از عطرها و رایحهها استفاده میکنند و یک اکسسوری مد محبوب هستند. از مواد طبیعی و مصنوعی برای ساخت عطرهای غنی استفاده میشود که شامل چندین لایه عطر و نتهای پیچیده مختلف است.
صدها عطر برای انتخاب وجود دارد از جمله کلاسیکهای جاودانه و عطرهای سلبریتی (طراحی شده برای سرمایه گذاری بر روی قدرت ستاره یک فرد). عطرها از نظر قیمت از بسیار گران تا نسبتاً ارزان متفاوت هستند و غلظتهای مختلفی نیز وجود دارد.
امروزه فروشگاههای عطر تخفیفی فراوان هستند و عطر را برای عموم مردم قابل دسترسی میکنند. آنها دیگر برای ثروتمندان و نجیبزادگان محفوظ نیستند. پوشیدن عطر و ادکلن اکنون یک روش سرگرمکننده برای بیان سلیقه و سبک شخصی شما است!
اگر میخواهید بدانید چه عطرهایی برای خرید در دسترس هستند، میتوانید عطرهای زنانه و ادکلن مردانه را در سایت ما یعنی سیناآروما مرور کنید.